稱名頗似足誇人1,不是中原大谷珍2。
端為上林栽未得3,只應海島4作安身。
【題解】
本詩為七言絕句,收入《全臺詩》第壹冊。此詩原出自於沈光文《花草果木雜記》,明末流寓臺灣三十餘年的沈光文,將自己在臺期間所見所聞,寫下如山水、津梁、佛宇、僧寮、禽魚、果木等詠物之作。然此書今已佚失,僅於方志中留存〈番柑〉、〈番橘〉、〈釋迦果〉、〈椰子〉等數首令人得以稍窺早年臺灣果物的風采!據臺灣方志記載:「釋迦果,似波羅蜜而小,種自荷蘭。味甘而膩,微酸。夏盡、秋初熟,一名番梨。」因其外型似佛陀之頭,又四百餘年前由荷蘭人引進臺灣,又有「番荔枝」之稱。因釋迦喜溫暖乾燥環境,適合海島臺灣的土候栽種。目前臺灣則以臺東和臺南的歸仁為最大的產地,土種和鳳梨釋迦變成重要的經濟果樹,果肉雪白香甜,風味特殊,數百年後又成為大陸人喜愛的臺灣水果。
【作者】
沈光文(1612-1688),見〈番柑〉。
【注釋】
1. 稱名頗似足誇人:指「釋迦」與佛陀同名,名稱令人崇敬!
2. 不是中原大谷珍:大谷,地名,在今洛陽市南。潘岳〈閒居賦〉有:「張公大谷之梨,梁侯鳥椑之柿。」劉良註云:「張公居大谷,有夏梨,海內唯此一樹。」釋迦又稱番梨,所以詩人說這個臺灣的番梨,不是中原大谷那種珍奇的梨樹。
3. 端為上林栽未得:端,原始、開頭。上林,古代的帝王苑囿。即使是種植奇花異樹的帝王園林也沒辦法培植釋迦樹。
4. 海島:指臺灣。
【延伸閱讀】
1. 陳肇興〈釋迦頭〉,《全臺詩》第玖冊。
2. 賴惠川〈釋迦〉,《悶紅小草》。
(向麗頻)